نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• جواد صالحی

دانشیار گروه حقوق بین‌الملل، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

وضعیت کشتی مرمره موضوع حمله نیروی نظامی صهیونیست پیش‌روی دیوان کیفری بین‌المللی، ارجاع‌شده از سوی دولت صاحب پرچم آن از سوی دادستان دیوان کیفری بین‌المللی رد و بایگانی شده است. این اقدام دادستان در پرتو الزامات مقرر در ماده 53 اساسنامه می‌باشد که باید به شناسایی مبنای منطقی در وضعیت ارجاع‌شده بپردازد. اگر دادستان مبنای منطقی را احراز کند، سپس تحقیقات کیفری را شروع می‌نماید، وگرنه وضعیت ارجاع‌شده را بایگانی می‌کند. از این حیث بررسی ابعاد رویکرد دادستان در رویه قضایی نسبت به وضعیت کشتی مرمره حائز اهمیت و نوآوری است. روش تحقیق در این نوشتار از نوع توصیفی-تحلیلی و انتقادی است. سوال اصلی پژوهش این است که دستاورد رویه قضایی بر اساس سازوکار قانونی در اجبار دادستان به بازنگری در احراز مبنای منطقی در وضعیت کشتی مرمره ارجاع شده از سوی دولت صاحب پرچم آن علیه رژیم صهیونیستی چیست؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که دادستان در قبال وضعیت ارجاع شده از سوی دولت صاحب پرچم معتقد به فقدان معیار شدت جرم است، در حالی‌که دولت کومور معتقد است که حملات نیروی نظامی صهیونیست به کشتی حامل پرچم و خدمه آن از شدت لازم برای تعقیب در دیوان کیفری بین‌المللی برخوردار است. بر این اساس نیز قضات دیوان کیفری بین‌المللی دریافتند که تشخیص دادستان در ارتباط با فقدان مبنای منطقی با شرایط وضعیت مجرمانه هماهنگ نیست. بنابراین از دادستان خواسته ‌شد که در تصمیم سابق خود بر عدم احراز مبنای منطقی بازنگری کند. اما رویه قضایی نشان داد که این الزام دادستان فاقد ضمانت‌اجراء و دستاورد است و به‌معنای شروع تحقیقات مقدماتی در وضعیت مجرمانه نیست. این مساله به‌معنای ناکارآمد بودن ماده (a)(3)53 اساسنامه و حق اعتراض دولت ارجاع‌دهنده وضعیت مجرمانه برای تعقیب جرایم بین‌المللی در دیوان کیفری بین‌المللی است.

کلیدواژه‌ها

• ارجاع وضعیت مجرمانه
• دولت عضو دیوان کیفری بین‌المللی
• دادستان
• اساسنامه
• کشتی مرمره
• مبنای منطقی

عنوان مقاله [English]

Evaluating the International Criminal Court Prosecutor’s Discretion in the Marmara Ship Situation and its Achievements in Judicial Procedure

نویسنده [English]

• Javad Salehi

Associate Professor, Department of International Law, P N U Tehran, Iran.

چکیده [English]

The Marmara ship situation, the subject of an attack by the Israel military on the ICC, referred to by the flag state has been rejected and archived by the ICC Prosecutor. This action of the prosecutor is in the light of the requirements set forth in Article 53 of the Statute, which must identify the rationale for the situation referred. If the prosecutor finds a reasonable basis, he/she will start an investigation, otherwise will file it. From this point of view, it is important to study the dimensions of the prosecutor’s approach in the judicial procedure regarding the condition of the Marmara ship. The research method in this paper is descriptive-analytical and critical. The main question of the research is what is the achievement of the judicial procedure based on the legal mechanism in forcing the prosecutor to reconsider the status of the Marmara ship referred by the flag state against the Israel regime? The findings show that the prosecutor's response to the situation referred by the flag state believes that there is no criterion for the severity of the crime, while the Comoros state believes that the Israeli military's attacks on the flag ship and its crew are enough severity that to be prosecuted in the ICC. Accordingly, the ICC’s judges found that the prosecutor's assessment of the lack of a reasonable basis was inconsistent with the circumstances of the situation. The prosecutor was asked to reconsider his previous decision. However, the judicial procedure has shown that the prosecutor obligation lacks a guarantee of performance and achievement and does not mean that a preliminary investigation into the criminal situation has been started. This implies the ineffectiveness of Article 53(3)(a) of the Statute and the referring State right to object for the prosecution of international crimes in the ICC.

کلیدواژه‌ها [English]

• Referral of Criminal Situation
• the ICC’s Member State
• Prosecutor
• Statute
• Marmara Ship
• Reasonable Basis