نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• مهدی نصرتیان

استادیار گروه فقه و حقوق، دانشکده علوم و معارف اسلامی، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران.

چکیده

مسئله اصلی پژوهش حاضر بحث از امکان و ضرورت داشتن تاسیس قاعده التعزیر یدرء بالشبه است قاعده ای که مشابه قاعده الحدود تدرء بالشبهات است. هدف تحقیق حاضر ترسیم لزوم طراحی قاعده مستقل در دفع تعزیر به هنگام روی دادن شبهه است.
از دستاوردهای این پژوهش در حوزه امکان سنجی، اثبات امکان طراحی قاعده التعزیر با تکیه بر دلیل هم افزائی میان قواعد است که در سایه آن قاعده التعزیر لغو نخواهد بود. امری که لازمه آن تاکید بر نقش تاسیسی به نحو مشارکتی است. و در حوزه ضرورت طرح ریزی این قاعده، سند روایات قاعده الحدود تدرء بالشبهات پذیرفته شد ولی در عین حال به گستره آن نسبت به تعزیر اشکال شد امری که در میان پیشینیان متداول نبود. در تحلیل قاعده درء می توان سه احتمال پیرامون واژه حدود مطرح کرد: احتمال اول: حد مشترک لفظی در عقوبت معین و مطلق مجازات است احتمال دوم: حد در معنای عقوبت معینه به نحو حقیقت شرعیه یا متشرعه است و در مطلق عقوبت به صورت مجاز به کار رفته است احتمال سوم: موضوع له لفظ حد مطلق عقوبت است. با توجه به بطلان احتمال سوم به جهت مخالفت با تسالم فقهی و قواعد زبانی هر کدام از دو احتمال دیگر پذیرفته شود قاعده الحدود شامل تعزیرات نخواهد بود در نتیجه تمسک به الفاظ این قاعده و استفاده از اطلاق آن برای اثبات عمومیت قاعده بی نتیجه خواهد بود امری که نتیجه آن تاکید بر نقش تاسیسی انحصاری قاعده التعزیر و خروج این قاعده از حالت اولویت طراحی به ضرورت تاسیس است.

کلیدواژه‌ها

• تعزیر
• شبهه
• درء
• قاعده

عنوان مقاله [English]

The rule of "al-ta'zir iddar al-shabha" (feasibility and necessity of establishment)

نویسنده [English]

• Mehdi Nosratianahoor

Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Law, Faculty of Islamic Sciences and Education, University of Quran and Hadith, Qom, Iran.

چکیده [English]

The main issue of the present study is the discussion of the possibility and necessity of establishing the rule of ta'zir iddar al-shabba, a rule that is similar to the rule of hudud tadr al-shabhat. The purpose of the present study is to outline the need to design an independent rule in repelling ta'zir when suspicion occurs. One of the achievements of this research in the field of feasibility study is proving the possibility of designing the rule of ta'zir based on the reason of synergy between the rules, in the shadow of which the rule of ta'zir will not be abolished. It is necessary to emphasize the founding role in a participatory way. And in the field of the necessity of planning this rule, the theory of the authenticity of the narrations of the rule of Al-Hudood was presented with suspicion as well as the meanings in the scope of this rule in the subject of ta'zir, which was not common among the predecessors. The source of the problems in the scope of the rule of limits is the invalidity of the possibility of setting the word limits for absolute punishment, because this possibility is neither compatible with the rules of language nor with the jurisprudential salutation. The result is an emphasis on the exclusive founding role of the Ta'zir rule and the departure of this rule from the design priority to the necessity of establishment.

کلیدواژه‌ها [English]

• Rule
• Taazir،Retribution،Suspicious