نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عبدالحسین شیروی ¹
• عطیه شاه حسینی ²

¹ استاد گروه حقوق خصوصی، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران.

² دانشجوی دکتری حقوق بین الملل عمومی، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران.

چکیده

توسعه، استفاده و انتقال فناوری‎های‎ دوستدار محیط زیست، خصوصاً از کشورهای توسعه یافته به کشورهای در حال توسعه، اقدامی ضروری برای مقابله و پاسخ به چالش‎های زیست محیطی، حفاظت از محیط‎زیست و جلوگیری از تخریب آن شناخته می شود. از آنجائیکه این فناوری‎ها به موجب نظام مالکیت فکری حمایت می‎شوند، کشورهای دارنده این فناوری‎ها اغلب حاضر نیستند به آسانی این فناوری‎ها را به کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته انتقال دهند. بنابراین حقوق مالکیت فکری از طریق اعطای حق انحصاری به دارنده حق می‎تواند انتقال فناوری‎های دوستدار محیط زیست به کشورهای نیازمند را دشوار سازد. هدف از این پژوهش ارایه راهکارهایی در جهت رفع موانع انتقال و انطباق این حقوق با نیازهای کشورهای در حال توسعه و تسهیل انتقال فناوری به این کشورها است. نتیجه این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده نشان می‎دهد که استفاده از انعطاف‎ها و ظرفیت‎های حقوق مالکیت فکری همچون مجوز اجباری بهره‎برداری، استثنائات حق اختراعات، واردات موازی، استثنائات امکان دریافت ورقه اختراع و توجه بیشتر به سیاست‎های متناسب با وضعیت کشورهای در حال توسعه باعث تطبیق نظام حقوق مالکیت فکری با نیازهای کشورهای در حال توسعه می‎شود و موانع انتقال فناوری‎های دوستدار محیط زیست به این کشورها را رفع می‎نماید.

کلیدواژه‌ها

• انتقال فناوری
• فناوری‎ دوستدار محیط زیست
• حقوق مالکیت فکری
• ساز و کارهای حقوق مالکیت فکری
• کشورهای در حال توسعه

عنوان مقاله [English]

Intellectual Property Rights Mechanisms in Removing Barriers to the Transfer of Environmentally Sound Technology to Developing Countries

نویسندگان [English]

• Abdolhossein Shiravi ¹
• Atiyeh Shahhosseini ²

¹ Professor, Department of Private Law, Farabi Campus, University of Tehran, Qom, Iran.

² Ph.D.student of Public International Law, Farabi Campus, University of Tehran, Qom, Iran.

چکیده [English]

Development, use and transfer of environmentally sound technologies, especially from developed to developing countries, is recognized as an essential step to meet and respond to environmental challenges, protect the environment and prevent its degradation. Since these technologies are protected by intellectual property system, Countries with these technologies often reluctant to transfer these technologies to developing and less developed countries easily. Thus, intellectual property rights can make it difficult to transfer environmentally sound technologies to countries in need by granting an exclusive right to the right holder. The purpose of this research is to provide solutions to remove transfer barriers and adapting this system to the needs of developing countries and facilitate the transfer of technology to these countries. The result of this research shows that use the flexibility and capacity of intellectual property rights such as compulsory licensing, Exceptions to Patent Rights, Parallel Importation, Exceptions to the possibility of receiving a patent and pay more attention to the situation of developing countries adapts the intellectual property rights system to the needs of developing countries and facilitates the transfer of environmentally sound technologies to these countries.

کلیدواژه‌ها [English]

• Technology Transfer
• Environmentally Sound Technology
• Intellectual Property Rights
• Intellectual Property Rights Mechanisms
• Developing Countries