نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران

3 استادیار دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران

10.22034/thdad.2023.542525.2016

چکیده

نظارت دادگاه بعنوان بخشی جدایی ناپذیر از فرایند داوری محسوب می شود که از حیث نظری قاعده ای متخذ از اصل صلاحیت بر صلاحیت محسوب می شود. این قاعده بدین مفهوم است که، دادگاه ناظر صرف نظر از تصمیم دادگاه پیشین در زمان رسیدگی داوری، با ملاحظه قرارداد و رای داوری بر صلاحیت عمومی نظارت می کند. با توجه به آنکه رابطه داوری و دادگاه در تمام نظام های حقوقی مسائل زیادی را مطرح نموده که قانون نیز راجع بدان ها صراحت ندارد بررسی قلمرو و آثار نظارت دادگاه بر این رابطه از حیث صلاحیت ضروری به نظر می رسد. از این جهت مقاله حاضر که به بررسی تحلیل نظارت دادگاه بر صلاحیت داوری پرداخته است، در صدد پاسخ به این سوال است که نظارت دادگاه از حیث شکل گیری، قلمرو و آثار چه موقعیتی دارد؟ یافته های این پژوهش دلالت بر آن دارد که، جهت تحقق نظارت دادگاه وجود برخی شرایط و فقدان موانع ضروری است. در مرحله نظارت، دادگاه علاوه بر کنترل صلاحیت عمومی، تعیین مرجع داوری صالح را نیز بر عهده دارد و همچنین علی رغم سکوت قانونگذار، نظارت دادگاه ابطال رای عدم صلاحیت داور را نیز شامل می شود. در بحث نظارت، حسب اصل صلاحیت بر صلاحیت دادگاه می تواند رای ابطال شده در کشوری دیگر را نیز اجرا نماید و رای ابطال را دارای اثر سرزمینی بداند. آثار نظارت دادگاه بر دعوای ابطال اصولا در فرض ابطال یا عدم شناسایی رای صلاحیت نمود پیدا می کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of judicial supervision of the court On the arbitration competence

نویسندگان [English]

  • Homayoun Mafi 1
  • Javad Shamsi 2
  • mahmood akbari 3

1 Professor, Department of Private Law, Faculty of Law and Political Sciences, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran

2 Phd student in private law, University of Judicial Sciences and Administrative services, Tehran, Iran

3 Assistant Professor , at Ayatollah Borujerdi University Boroujerd, Iran

چکیده [English]

Judicial supervision is considered as integral part of the arbitration process, which is theoretically a rule derived from the principle of competence- competence. This rule means that the supervising court, regardless of the decision of the previous court at the time of the arbitration hearing, Supervises public jurisdiction by considering the contract and the arbitral award. Given that the relationship between arbitration and the court in all legal systems has raised many issues that the law is not explicit about, it seems necessary to examine the scope and effects of court supervision of this relationship in terms of competence. Therefore, the present article, which examines the analysis of court supervision of arbitration competence, seeks to answer the question of what is the position of court oversight in terms of formation, scope and effects? The findings of this study indicate that, in order to exercise court supervision, the existence of some conditions and the absence of obstacles are necessary. In the supervisory phase, in addition to controlling the general competence, the court is also responsible for appointing the competent arbitral tribunal, and despite the legislator's silence, the court supervision also includes the annulment of the arbitrator's incompetence. In the case of supervision, according to the principle of competence- competence, the court can also enforce the annulled judgement in another country and consider the annulment judgement to have a territorial effect. The effects of the court's supervision on the annulment case are mainly reflected in the presumption of annulment of competence judgement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Arbitration
  • competence
  • Court Supervision
  • Arbitration Contract
  • voidance of judgement
منابع
الف- فارسی
ایرانشاهی، علیرضا .) 1395 (. اعتراض به رای داوری در داور یهای تجاری
بین المللی، چاپ اول، تهران: شهر دانش.
ایرانشاهی، علیرضا .) 1390 (. بررسی معیار نظم عمومی در نظارت قضایی
بر رای داوری تجاری بین المللی، مجله حقوقی بین المللی، سال بیست و هشتم،
شماره 44 .
ایزانلو، محسن ) 1390 (. شروط محدود کننده و ساقط کننده مسئولیت در
قراردادها، چاپ سوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
جنیدی، لعیا .) 1376 (. قانون حاکم در داوریهای تجاری بین المللی، چاپ
اول، تهران: نشر دادگستر.
جنیدی، لعیا .) 1395 (. اجرای آرای داوری بازرگانی خارجی، چاپ چهارم،
تهران: شهردانش.
جنیدی، لعیا .) 1378 (. مسئله اجرای آرای داوری ابطال شده، فصلنامه
مطالعات حقوق خصوصی، دوره 38 ، شماره 4.
خلیلیان، خلیل .) 1382 (. دعاوی حقوقی ایران و آمریکا مطرح در دیوان
داوری لاهه، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
خدری، صالح .) 1393 (. اصول دادرسی در داوری تجاری بین المللی،
فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 44 ، شماره 4.
خزائی، حسین .) 1386 (. رای داور در حقوق داخلی و تجارت بین المللی،
فصلنامه حقوق، دوره 37 ، شماره 3 - شماره پیاپی 3.
ردفرن، آلن، مارتین هانتر، نایجل بلکابی، کنستانتین پارتسایدز .) 1400 (. داوری
بین المللی ،ترجمه امیر حسین کوشا، چاپ اول، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
رضائی، علی و مذکور صالحی .) 1399 (. قرار منع اقامه یا پیگیری دعوا صادره
از دیوان های داوری در داوری تجاری بین المللی، فصلنامه پژوهش حقوق
خصوصی، سال هشتم، شماره 30 .
رضائی، علی .) 1399 (. آزادی اراده طرفین در نظارت قضائی بر آرای داوری تجاری بین المللی، مجله حقوقی بین المللی، شماره 62 .
شمس، عبدالله .) 1390 (. آیین دادرسی مدنی)دوره پیشرفته(، جلد سوم،
چاپ بیستم، تهران: دراک.
شمس، عبدالله .) 1390 (. آیین دادرسی مدنی)دوره پیشرفته(، جلد دوم،
چاپ بیست و ششم، تهران: دراک.
شمسی، جواد .) 1400 (. دعوای متقابل، چاپ دوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
غمامی، مجید و حسن محسنی .) 1392 (. آیین دادرسی مدنی فراملی، چاپ
سوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
قنواتی، جلیل و سید فرید الدین افضل .) 1399 (. نظارت موضوعی بر آرای
داوری)مطالعه تطبیقی در داوری انگلیس و داوری داخلی ایران(، فصلنامه
پژوهشهای حقوق تطبیقی، دوره 24 ، شماره 1.
کاکاوند، محمد .) 1394 (. گزیده آرای داوران مرکز داوری اتاق ایران، جلد
اول، چاپ چهارم، تهران: شهر دانش.
کریمی، عباس و حمید رضا پرتو .) 1393 (. حقوق داوری داخلی، چاپ سوم،
تهران: نشر دادگستر.
کشکولی، رسول، محمود صادقی، مرتضی شهبازی نیا و ابراهیم عزیزی .) 1395 (.
«گسترش قلمرو شرط داوری از طریق رضایت مفروض »، پژوهشهای حقوق
تطبیقی، دوره 20 ، شماره 3.
لیو، جولیان دی ام، لوکاس ای میستلیس و استفان ام کرول .) 1391 (. داوری
تجاری بین المللی تطبیقی، چاپ اول، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
مافی، همایون .) 1397 (. شرحی بر قانون داوری تجاری بین المللی ایران،
چاپ دوم، تهران: دادگستر.
مافی، همایون و جواد شمسی .) 1399 (. دعوای متقابل در داوری داخلی و
داوری تجاری بین المللی، فصلنامه دیدگاه های حقوق قضایی، دوره 25 ، شماره 92 .
مقصودی، رضا .) 1396 (. صلاحیت قضایی در حقوق بین الملل خصوصی،
حقوقی بین المللی، سال 34 ، شماره 56 .
محسنی، حسن و میر شکاری، عباس .) 1393 (. تحلیل انتقادی نظر ارشادی دادرس در دادرسی مدنی، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 44 ، شماره 2.
نیکبخت، حمیدرضا و محمد صادقی .) 1400 (. حل اختلاف حرفه ای فعالان
بازار اوراق بهادار؛ عبور از الزام به روشهای جایگزین، فصلنامه حقوق اداری، سال
هشتم، شماره 27 .
واحدی، جواد .) 1372 (. ابلاغ رای داور، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی،
دوره 30 ، شماره پیاپی 1142 .
یوسف زاده، مرتضی .) 1392 (. آیین داوری، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی
انتشار.