نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، بازپرس دادسرای عمومی وانقلاب تهران

چکیده

تحولات مالکیت خصوصی نتوانسته است حقوق ناشی از مالکیت خصوصی را به طور کلی دگرگون سازد؛ اما آن را با محدودیت‌هایی مواجه ساخته است. یکی از این محدودیت‌ها که در پژوهش‌های حقوقی مغفول مانده، مقوله‌ی تحدید مالکیت خصوصی توسط دولت در راستای استفاده‌ی خصوصی و نه استفاده‌ی عمومی است. پرسش این است که اساساً آیا امکان تحدید مالکیت خصوصی در راستای استفاده‌ی خصوصی وجود دارد؟ این پرسش و ابهام از آن‌جا مطرح می‌شود تحدید مالکیت خصوصی افراد توسط دولت که در راستای استفاده‌ی خصوصی صورت می‌پذیرد، برخلاف تحدید مالکیتی که در راستای استفاده‌ی عمومی رخ می‌دهد، به سادگی قابل پذیرش نیست و ممکن است با چالش‌هایی مواجه شود؛ زیرا منافع عمومی در مقوله‌ی استفاده خصوصی به دشواری قابل تصور است. بر این اساس، دقت نظر در فلسفه‌ی تحدید مالکیت از حیث توسعه‌ی مقاصد و منافع عمومی و به‌ویژه توجه به مقوله‌ی منفعت عمومی این نتیجه را در پی دارد که هرگاه مشخص شود چنین تحدید مالکیتی زایشگر منفعتی عمومی است، این چالش تعدیل شده و در نتیجه در نظام حقوقی ایران قابل پذیرش می‌گردد. پژوهش حاضر، ضمن پذیرش امکان تحدید مالکیت خصوصی افراد توسط دولت در راستای استفاده‌ی خصوصی، احکام و آثار این قسم از تحدید مالکیت را بیان نموده و افزون بر پیشنهاد اصلاح پاره‌ای قوانین از جمله قانون معادن مصوب 1377 با اصلاحات اخیر آن در سال 1392، لایحه قانونی راجع به رفع تجاوز و جبران خسارات وارده به املاک مصوب 1358، به مقنن توصیه می‌نماید در هنگام وضع قوانین آتی که تحدید مالکیت توسط دولت را تجویز می‌کند، این احکام را مدنظر قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Eminent Domain in Order to Private Use

نویسندگان [English]

  • Hasan rahpeik 1
  • Hamidreza Rostami 2

1 university of judicial sciences

چکیده [English]

Private property developments have not been able to completely alter the rights inherent in private property, but private ownership has been subject to Limitations. One example of these limitations, which has been neglected in legal researches, is the issue of eminent domain by the State for private use rather than public use. The question is essentially whether there is a possibility of eminent domain for private use. The eminent domain by the state for private use, contrary to the Eminent Domain in public use, is not easily acceptable and may face challenges, since the public interest in the private use hardly imaginable. However, after a careful examination of the eminent domain for private use, to be clear that the limitation of property is a public interest, the challenge is moderated and, as a result, is acceptable in our legal system. The present research, while accepting the possibility of eminent domain by the State for private use, explains the terms and effects of this type of limitation of property, and recommends that the legislature, in addition to proposing some amendments to the rules, prescribed eminent domain by State to consider these rules.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Private Property
  • Eminent Domain
  • Private Use
  • Public Interest