نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

10.22034/thdad.2023.528296.1767

چکیده

«اَبَرپیوندها» که بخشی از تجارت الکترونیک بر پایه فناوری‌های نوین هستند، یک کلمه، عبارت یا تصویری می‌باشند که می‌توان با لمس یا کلیک کردن بر روی آن‌ها به صفحه جدیدی منتقل شد. آن‌ها اصولاً در کلیه‌ی صفحات ورودی «برنامه‌های رایانه‌ای» یافت می‌شوند و به مصرف‌کنندگان این امکان را می‌دهند تا به صفحات موردنظر عرضه‌کنندگان منتقل شوند. در این صفحات «شرایط و قوانین» از پیش تعیین‌شده‌ و غیرقابل‌مذاکره‌ای به همه‌ی مصرف‌کنندگان ارائه می‌شود. آن‌ها جهت بهره‌مندی از خدمات ارائه‌شده باید کلیه‌ی شرایط و قوانین را بپذیرند. در نظام حقوقی ایران تاکنون به تحلیل ماهیت حقوقی این نهاد پرداخته نشده است. هدف این پژوهش بررسی ماهیت حقوقی اَبَرپیوندها در برنامه‌های رایانه‌ای می‌باشد. نوشتار حاضر به روش تحلیلی-توصیفی و کتابخانه‌ای انجام شده است. نتایج بیانگر این امر هستند برای صحت درج هر اَبَرپیوند، وجود پنج شرط، ضروری و اساسی است. این شرایط به دو دسته شرایط حقوقی (1- رعایت قواعد عمومی حاکم بر حقوق قراردادهای الکترونیکی 2- عدم درج شروط خلاف حقوق مصرف‌کنندگان و غیرمنصفانه 3- هشدار در رابطه با آثار عضویت در برنامه) و شرایط فنی (1- درج اَبَرپیوندها با ساختاری متمایز 2- ضرورت پیش‌بینی امکان لمس یا کلیک اَبَرپیوند) تقسیم می‌شوند. ضمانت اجرای هر یک از این شرایط متفاوت از یکدیگر می‌باشد. ماهیت و آثار اَبَرپیوندها با توجه به مفاد اَبَرپیوندها و نوع طراحی برنامه‌های رایانه‌ای تعیین می‌شود؛ بنابراین برای اَبَرپیوندها نمی‌توان ماهیت ثابتی تعیین نمود؛ از سویی بر اساس تحلیل‌های مبتنی بر حقوق تجارت الکترونیکی تحت دو عنوان قابل‌شناسایی می‌باشد: ۱- اطلاع‌رسانی پیش‌قراردادی ۲- شروط ارجاعی؛ از سوی دیگر بر پایه‌ی تحلیل‌های مبتنی بر حقوق مدنی تحت سه عنوان قابل‌شناسایی است: ۱- قرارداد مقدماتی ۲- شرط تبانی ۳- درخواست ایجاب همراه با یک قرارداد فرعی.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Legal Nature of Hyperlinks in The Iranian Legal System

نویسندگان [English]

  • Mansour Amini 1
  • Sadegh Sayyadi 2

1 Associate Professor, Department of Private Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

2 MA. in Private Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Being part of e-commerce based on new technologies, “Hyperlinks” refer to a word, phrase, or image by which one can move to a new page through touching or clicking on them. Essentially, they are found on all “Computer Program” input pages, providing consumers with the possibility of being redirected to the suppliers’ desired pages. In these pages, all consumers are provided with pre-determined and non-negotiable “Terms and Conditions”. In order for taking the advantage of the provided services, they have to accept all terms and conditions. Iranian legal system has not yet analyzed the legal nature of this institution. The present study is aimed at examining the hyperlinks’ legal nature in computer programs. This article is conducted by analytical-descriptive and library methods. The results introduce five essential conditions for the accuracy of inserting any hyperlink, divided into two categories of legal conditions (1- Observance of general terms governing the electronic contract law 2- Failure to insert terms that are contrary to consumer rights and unfair 3- Warning about the effects of membership in the program) and technical conditions (1- Inserting hyperlinks with a distinct structure 2- Necessity of predicting the possibility of touching or clicking the hyperlink). The sanctions of each of these terms is different from each other. The nature and effects of hyperlinks are determined according to the content of the hyperlinks and the type of computer program design; hence, hyperlinks cannot be specified with a fixed nature; On the one hand, according to the analyses based on the e-commerce law, it is identifiable under two titles: 1- Pre-contractual disclosure 2- Referral conditions; and on the other hand, according to the analyses based on civil law, it can be identified under three titles: 1- Preliminary contract 2- Condition of collusion 3- Request for offer along with a subcontract.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hyperlink
  • Legal Nature
  • Essential Conditions
  • Computer Program
  • Electronic Commerce
  • Iranian Legal System
  1. اسنپ. «شرایط و قوانین». اسنپ | سامانه هوشمند حمل‌ونقل | تاکسی اینترنتی. 1400. https://snapp.ir/terms. دسترسی در 28/1/1401.
  2. اُکالا. «شرایط استفاده از خدمات و حریم خصوصی». سوپرمارکت آنلاین اُکالا. https://okala.com/content/privacyterm. دسترسی در 28/1/1401.
  3. امینی، منصور؛ صیادی، صادق، «بررسی تطبیقی ماهیت حقوقی شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات هوشمند حمل‌ونقل (مطالعه موردی شرکت‌های اوبر و اسنپ)». سیاست‌نامه علم و فناوری، دوره 12، شماره 1، 1401.
  4. آهنگران، محمدرسول؛ احمدی، امیر. آثار و احکام فقهی و حقوقی اشتباه و خطا در قراردادهای الکترونیکی، پژوهش‌های فقهی، دوره 15، شماره 1، ۱۳98.
  5. تپسی. «شرایط و مقررات استفاده از خدمات هوشمند جابجایی مسافر تپسی برای کاربران مسافر». تاکسی اینترنتی تپسی. https://tapsi.ir/terms/passengers. دسترسی در 28/1/1401.
  6. حبیب زاده، طاهر. حقوق فناوری اطلاعات؛ حقوق قراردادها در گستره قراردادهای الکترونیک (مطالعه تطبیقی)، جلد دوم، چاپ اول، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ۱۳۹۰.
  7. حبیب زاده، طاهر، حقوق فناوری اطلاعات؛ مقدمه‌ای بر حقوق تجارت الکترونیک (مطالعه تطبیقی)، جلد اول، چاپ اول، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ۱۳۹۰.
  8. دیجی‌کالا. «شرایط و قوانین استفاده از سرویس‌ها و خدمات دیجی‌کالا». فروشگاه اینترنتی دیجی‌کالا. https://www.digikala.com/page/terms. دسترسی در 28/1/1401.
  9. رضائی، علی. حقوق تجارت الکترونیکی، چاپ دوم، تهران: میزان، ۱۳۹3.
  10. السان، مصطفی. حقوق تجارت الکترونیک، چاپ پنجم، تهران: سمت، ۱۳۹۷.
  11. السان، مصطفی، «ایجاب و قبول معاملات الکترونیکی»، تحقیقات حقوقی، دوره ۹، شماره ۴۳، ۱۳۸۵.
  12. ساورایی، پرویز، «نقدی بر قانون تجارت الکترونیک»، تحقیقات حقوقی، دوره ۱۵، شماره ۶۰، ۱۳۹۱.
  13. شهیدی، مهدی، شروط ضمن عقد، جلد چهارم، چاپ ششم، تهران: مجد، ۱۳۹۷.
  14. صادقی ‌نشاط، امیر، حقوق تجارت الکترونیک، چاپ اول، تهران: جنگل، ۱۳۹۴.
  15. صیادی، صادق. حقوق سامانه‌های هوشمند حمل و نقل، چاپ اول، تهران: جهاد دانشگاهی واحد دانشگاه شهید بهشتی، 1400.
  16. فیدیبو. «شرایط و قوانین استفاده از سرویس و خدمات فیدیبو». خرید کتاب و دانلود کتاب الکترونیک از فیدیبو. https://fidibo.com/staticpages/terms_of_use. دسترسی در 28/1/1401.
  17. فیلیمو. «شرایط و قوانین فیلیمو». تماشای آنلاین فیلم و سریال | فیلیمو. https://www.filimo.com/term. دسترسی در 28/1/1401.
  18. قاسمی حامد، عباس؛ طالب احمدی، حبیب، «اطلاع‌رسانی پیش ‌قراردادی»، مطالعات حقوقی،‌ دوره ۳، شماره ۱، ۱۳۹۰.
  19. کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، جلد اول، چاپ سیزدهم، تهران: شرکت سهامی انتشار، ۱۳۹۵.
  20. کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، جلد سوم، چاپ دهم، تهران: شرکت سهامی انتشار، ۱۳۹۵.
  21. مالکی، محمدرضا؛ شیروی، عبدالحسین. «رویکرد کنوانسیون نیویورک در خصوص شناسایی و اجرای آرای داوری الکترونیک (رویکرد تطبیقی قانون تجارت الکترونیک ایران و قوانین ملی کشورهای معاهد کنوانسیون)»، حقوق تطبیقی، دوره 7، شماره 2، ۱۳99.
  22. مظاهری، رسول؛ خادمی‌کوشا، محمدعلی، قراردادهای الکترونیکی از دیدگاه فقه و حقوق، چاپ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۸.
  23. نماوا. «قوانین و مقررات». تماشای آنلاین فیلم و سریال | نماوا. https://www.namava.ir/terms-and-conditions. دسترسی در 28/1/1401.