نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار حقوق جزا و جرم‌شناسی، گروه حقوق، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان ایران.

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه اصفهان، ااصفهان، ایران..

10.22034/thdad.2023.534126.1903

چکیده

یکی از تغییرات مهم قوانین بیمه اجباری 1387 و 1395 نسبت به قانون سابق (1347)، حذف محدودیت در سقف پرداخت دیه توسط صندوق تامین خسارت‌های بدنی است. طبق قانون 1347 پرداخت دیه توسط صندوق دارای سقف تعهداتی بود و بر این اساس، اگر زیاندیده‌ تصادف رانندگی در این سال‌ها فوت می‌نمود، میزان دیه‌ی قابل پرداخت به اولیای دم وی، تنها تا سقف تعهدات صندوق در سال وقوع حادثه بود و نه یک دیه‌ی کامل. این مسئله زمانی پیچیده تر گردید که در سال‌های اخیر پرونده‌هایی در مراجع قضایی مطرح می‌گردد که تاریخ وقوع تصادف در آن‌ها قبل از سال 1387 است اما تاریخ رسیدگی به پرونده و صدور رای، زمان حاضر است. پرسش مهم این است که قانون حاکم بر این حوادث، قانون گذشته یا حال است؟ به عبارت دیگر تعهدات صندوق تامین خسارتهای بدنی در خصوص دیه‌های مطالبه نشده تصادفاتی که قبل از تصویب قانون 1387، رخ داده، به چه میزان است؟ نیز تعارض قاعده پرداخت دیه به نرخ روز و رعایت سقف تعهدات صندوق به چه شکلی قابل حل است؟ دیدگاه‌های متفاوتی برای پاسخ به این سئوالات وجود دارد که هر کدام توجیهی برای اثبات خود دارند. در این مقاله ضمن تبیین این دیدگاه‌ها‌ و پذیرش دیدگاه مختار، پیشنهاد‌هایی نیز در جهت حل تعارض ارائه خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Reflection on the Obligations of the Bodily Indemnity Injury Fund in the Payment of Unclaimed Blood Money before Enactment of the Compulsory Insurance Act 2008

نویسندگان [English]

  • Hassan Poorbafrani 1
  • Mahsa Dehini 2

1 Associate Professor in Criminal Law, Department of Law, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan., Iran

2 Ph.D. Student of Private Law at the University of Isfahan.Iran

چکیده [English]

One of the significant changes in the Compulsory Insurance Acts 2008 and 2016 compared to the former laws (1968) was the omission of the limit in the maximum blood money payment by the Bodily Indemnity Injury Fund. According to Act 1968, payment of blood money by the fund has a maximum obligation, and accordingly, if a person was injured in a driving accident and died in recent years, the amount of money payable to the avenger of blood was up to the maximum obligation of the fund in the accident year, not the full blood money. This issue became more complex when in recent years some cases were brought to the judiciary in which the date of occurrence of the accident was before 2008 but the date of investigation of the case and issuance of the verdict was at present. The main question is that the law ruling these accidents is the past law or the present one? In other words, how much is the obligation of the Bodily Indemnity Injury Fund for the unclaimed blood money for the accidents that occurred before the enactment of Act 2008? Besides, how the conflict between the rule of blood money payment at the day rate and observance of the maximum obligations of the fund can be solved? There are different views for answering these questions and each one has some justifications for proving themselves. In this article, these views and acceptance of the optional view are expressed and some suggestions will be offered for solving the conflict.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Compulsory Insurance Act
  • Bodily Indemnity Injury Fund
  • Blood Money
  • Driving Accidents
  • Personal Injury
احسان پور، سیدرضا و امی، احمد ) « ،)1399 ﻲﻧﺎﺒﻣ ﻲﻬﻘﻓ- ﻲﻗﻮﻘﺣ د ﻪﻳ
ﻮﻳ ماﻻداء ﻮﻣضﻮع ﺎﻣده ٤٩٠ ﻮﻧﺎﻗن ﻣجﺎزات اسلامی »، ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﺎﻌﻟﺎﻄﻣت ﻪﻘﻓ
ا ﺎﺼﺘﻗدی، ﺎﺳل دوم، ﺎﻤﺷره دوم.
اشرف زاده فرسنگی، مریم ) » ،)1397 مطالبه خسارت مادی از سوی بیمار
در صورت قصور پزشک »، نشریه پژوهش های حقوقی قانون یار، دوره اول –
شمار 1، از 177 تا 196 (.
آقامیری، سید حسن، ) 1392 (، صندوق تأمین خسار تهای بدنی در پرتو
رویه قضایی، تهران، انتشارات آدینه گل مهر.
ا ﻲﻣﺎﻣ، ﺪﻴﺳ ﻦﺴﺣ ) 1375 (، ﻮﻘﺣق ﻲﻧﺪﻣ، ﺪﻠﺟ ١، ﺮﻬﺗان، انتشارات اسلامیه.
امامی پور، محمد ) « ،)1383 تأثیر افزایش نرخ دیه بر مسئولیت شرکت
های بیمه »، پژوهشنامه بیمه، شماره 75 .
ﻮﻨﺠﺑردی، ﺪﻴﺳ ﻦﺴﺣ ) 1419 ق(، ا ﻮﻘﻟا ﺪﻋ لفقهیه، ﺪﻠﺟ ٢، ﻢﻗ، نشر ا ﺎﻬﻟدی.
ﺮﻬﻣﺰﻴﺗ، ز ﺮﻫا و ﺮﺷا ﺖﻓ ﺎﻤﻴﭘ، ﺪﻤﺤﻣر ﺎﺿ ) « ،)1398 ﻻﻮﺤﺗت ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﻧﺪﻣ
دار ﺎﮔﺪﻧن و ﻂﻳﺎﺳ ﻴﻠﻘﻧة ﻮﺗﻮﻣری ز ﻲﻨﻴﻣ در ﻮﻗا ﻦﻴﻧ ﻮﻣض ﻪﻋﻮ »، ﻪﻳﺮﺸﻧ دا ﺎﻫ‌ﻪﻣﺎﻨﺸﻧی
ﻲﻗﻮﻘﺣ، ﺎﻤﺷره 3.
ﻲﻨﻴﺴﺣ رو ﻲﻧﺎﺣ ﻲﻤﻗ، ﺪﻴﺳ ﺎﺻدق ) ١٤٢٩(، ﺎﻬﻨﻣج ا ﺎﻘﻔﻟهه، ﺪﻠﺟ ٣، ﻢﻗ، ا ﻮﻧار
ا ﺪﻬﻟی.
خانی گیاشی، بهمن ) 1396 (، مجموعه قوانین و مقررات بیمه اجباریِ
مسئولیت مدنی دارندگان وسیله نقلیه موتوری در مقابل شخص ثالث، انتشارات
معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات ریاست جمهوری.
خدابخشی، عبدالله ) 1400 (، حقوق بیمه و مسئولیت مدنی، تهران، شرکت
سهامی انتشار، چاپ سوم.
خدابخشی، عبدالله ) 1393 (، بیمه و حقوق مسئولیت مدنی، چاپ سوم،
تهران، انتشارات جنگل.
دیدگاه های مشورتی اداره حقوقی سازمان قضایی ن. م، ) 1390 (، مجله
دادرسی، شماره 86 ، از 67 تا 68 .
تأملی بر تعهدات صندوق تأمین خسارت بدنی...
22
شیخوند، محمدصادق و انصاری رامندی، ح یکمه ) 1400 (، قانون بیمه اجباری
در نظم حقوقی کنونی، تهران، انتشارات جنگل.
صدوق، ﺪﻤﺤﻣ ﻦﺑ ﻲﻠﻋ ) ﻦﺑﺍ ﻪﻳﻮﺑﺎﺑ() ١٣٦٣(، ﺎﺼﺨﻟﺍل، ﻥﺍﺮﻬﺗ، مطبعه ﻪﻴﻤﻠﻋ
ﻪﻴﻣﻼﺳﻻﺍ.
کاتوزیان، ناصر، ) 1398 (، تعارض قوانین در زمان - حقوق انتقالی،چاپ
پنجم،تهران، نشر میزان.
کاتوزیان، ناصر، ) 1384 (، حقوق مدنی - قواعد عمومی قراردادها،چاپ
چهل و هفتم،شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر، ) « ،)1380 ستایش قرارداد یا اداره آن »، فصلنامه نقد و نظر،
سال هفتم، شماه 1- 2.
کاتوزیان، ناصر، ) 1378 (، الزامات خارج از قراردا )مسئولیت مدنی(، جلد
1، چاپ دوم ، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
کرمی، محمد باقر، ) « ،)1378 ملاک هایی در پرداخت قیمت دیه ،»
حقوقی دادگستری، شماره 28 و 29 ، از 193 تا 216 .
کاویانی، مریم و وروایی، اکبر ) « .)1394 بررسی تاثیر افزایش سالانه دیه بر
نرخ وقوع جرایم کلاهبرداری و ارتشا »، نشریه پژوهش های اطلاعاتی و جنایی،
سال دهم، شماره 4.
محقق داماد، سید مصطفی) 1393 (، قواعد فقه )بخش جزایی(، چاپ بیست
و نهم، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی.
محقق داماد، محمد) 1382 (، المحاضرات(مباحث اصول الفقه)،جلد اول و
چهارم،، اصفهان، انتشارات مبارک.
مجلسی، ﺮﻗﺎﺑﺪﻤﺤﻣ) 1403 (، ﺭﺍﻮﻧﻻﺍﺭﺎﺤﺑ، ﭖﺎﭼ ﻡﻮﺳ، ﺕﻭﺮﻴﺑ، ﺎﻴﺣﻻﺍﺭﺍﺩء ﺙﺍﺮﺘﻟﺍ
العربی.
زندی، محمدرضا) 1382 (، مجموعه دیدگاههای حقوقی وقضایی قضات
دادگستری استان تهران، ج 3، چاپ اول ،نشراشراقیه.
مرادخانی، احمد، حسینی، سیدمسیح، احمدی، سید محمد مهدی و عسگری،
علیرضا ) « ،)1390 ﺮﺑر ﻲﺳ ﻲﻬﻘﻓ و ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋﺎﻗه ﻒﻄﻋ ﺪﺸﻧﻖﺒﺳﺎﻤﺑن ﻮﻗا ﻦﻴﻧ ﺎﺑ
23
حسن پوربافرانی و مهسا دهینی

ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺮﺑ ﻪﻟﻮﻘﻣ ﺎﺼﻗص »، ﺎﻌﻟﺎﻄﻣت ﻲﻬﻘﻓ و ﻲﻔﺴﻠﻓ، ﺎﺳل دوم، ﺎﻤﺷره 8.
ﻮﻀﺗﺮﻣی، ﺎﻤﻠﺳﺪﻴﺳن، ا ﺎﻬﻟم، ﻦﻴﺴﺤﻣﻼﻏ و ﺎﻳﺪﺒﻋن، ﺪﻤﺤﻣر ﺎﺿ ) « ،)1398 ﻲﻠﻣﺄﺗ
ﺮﺑ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ ﻮﻗا ﻦﻴﻧ ﺮﻔﻴﻛی در ز ﺎﻣن ﺎﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺮﺑ اﺣکﺎم ا ﺎﻬﺘﺟدی »، ﻪﻳﺮﺸﻧ ﺲﻠﺠﻣ و
را ﺮﺒﻫد، ﺎﻬﺑر ١٣٩٨  ﺎﻤﺷره ٩٧.
ﻮﻔﻄﺼﻣی، ﺪﻴﺳ ﺪﻤﺤﻣ ﻢﻇﺎﻛ ) 1421 ق(، ﺋﺎﻣة ﺪﻋﺎﻗة یﻬﻘﻓه، جلد 1، ﻢﻗ،
موسسه نشر ا ﻲﻣﻼﺳ وا ﻪﺘﺴﺑ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪﻣر ﻦﻴﺳ ﻮﺣزه ﻪﻴﻤﻠﻋ ﻢﻗ.
مهدی پور، حمید و مهدیون، سید ابراهیم،) « ،)1388 گزارش نشست
قضایی استان - پاسخ به پرسش های 415 تا 417 خبر و گزارش »، ماهنامه
قضاوت ، شماره 58 ، از 25 تا 37 .
نهرینی، فریدون ) 1396 (، آیین دادرسی مدنی، ج 1، تهران، گنج دانش.
و ﻲﻳﻻ، ﻲﺴﻴﻋ. ) 1374 (، ﻨﻫﺮﻓگ ﻲﺤﻳﺮﺸﺗ ا ﺎﺣﻼﻄﺻت ا لﻮﺻ، ﺪﻠﺟ ١،
ﺮﻬﺗان، ﺖﻤﺳ.