نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدیه لطیف زاده ¹
• سید محمد مهدی قبولی درافشان ²
• سعید محسنی ²
• محمد عابدی ³

¹ دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

³ استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

با افزایش پردازش داده‌های شخص از یک‌سو و ارزشمندی این داده‌ها از سویی دیگر، ضرورت حمایت قانونی‌ از حریم خصوصی اطلاعاتی اشخاص و داده‌های شخصی‌شان بیشتر احساس می‌شود. چنین حمایتی به صورت جامع در مقررات عمومی حفاظت از داده اتحادیه اروپا (GDPR) تحقق یافته است. به‌موجب این مقررات، اشخاص موضوع داده از حقوق مختلفی برخوردار هستند، در مقابل اشخاص پردازش کننده داده نیز ملزم به رعایت تکالیف متعددی می‌باشند. هم‌چنین بر اساس مقررات اروپایی جنبه‌های مختلفی دیگری در راستای حمایت کامل از داده‌های شخصی مورد تصریح قرارگرفته است. فارغ از رویکرد حمایتی این مقررات، بر اساس نص GDPR حق بر داده‌های شخصی مطلق نیست و در تقابل با حقوق و اهداف دیگری از قبیل حقوق و آزادی‌های بنیادین، حق آزادی بیان و اطلاعات و پردازش داده‌های شخصی برای اهداف بایگانی در جهت منافع عمومی، اهداف تحقیقات علمی، تاریخی یا آماری، می‌تواند محدود شود. به‌عبارت‌دیگر حقوق و اهداف مذکور، بر حق حفاظت از داده‌ی شخصی تأثیر گذاشته و اطلاق جریان حقوق اشخاص موضوع داده را از بین می‌برند. در این پژوهش با تبیین این حقوق و اهداف با عنوان جهات مختلف محدودیت حمایت از داده‌ی شخصی، چگونگی محدودیت حقوق اشخاص موضوع داده در اتحادیه اروپا روشن شد. سپس وجود این امر در نظام حقوقی ایران موردتوجه قرار گرفت. یافته‌ها حکایت از این دارد که جهات مختلف محدودیت حمایت از داده‌ی شخصی با استناد به مواد مختلفی از قوانین موضوعه ایران، مبانی حقوق ایران به‌ویژه فقه امامیه به‌طورکلی قابل جریان است؛ لیکن تبیین دقیق و شفاف‌سازی جزئیات عوامل محدودکننده‌ی حقوق اشخاص موضوع داده، منوط به‌تصریح قانون‌گذار است.

کلیدواژه‌ها

• اهداف آماری
• اهداف بایگانی به نفع عموم
• اهداف تحقیقاتی
• حق آزادی بیان و اطلاعات
• حقوق و آزادی‌های بنیادین
• مقررات عمومی حفاظت از داده اتحادیه اروپا (GDPR)

موضوعات

• حقوق خصوصی

عنوان مقاله [English]

Identifying the causes of restrictions on the protection of the rights of the data subject in EU law and explaining it in the Iranian legal system

نویسندگان [English]

• Mahdieh Latifzadeh ¹
• Sayyed Mohammad Mahdi Qabuli Dorafshan ²
• Saeed Mohseni ²
• Mohammad Abedi ³

¹ Ph.D. Candidate in Private Law, Faculty of Law and Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

² Associate Professor, Department of Private Law, Faculty of Law and Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

³ Assistant Professor, Department of Private Law, Faculty of Law and Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

With the increase in the processing of personal data on the one hand and the value of this data on the other hand, the need for legal protection of the information privacy and personal data is felt more. Such protection is enshrined in the European Union General Data Protection Regulation (GDPR). According to this regulation, the data subjects have different rights. In contrast, controllers and processors are required to perform a variety of tasks. The European regulation also specifies various other aspects in order to fully protect personal data. Irrespective of the protectionist approach of this regulation, according to the GDPR wording, the right to personal data is not absolute and in contrast to other rights and purposes such as fundamental rights and freedoms, the right to freedom of expression and information and processing for archiving purposes in the public interest, scientific or historical research purposes or statistical purposes may be limited. In this study, by explaining these rights and purposes under the heading of different aspects of restricting personal data protection, it became clear how the rights of data subjects in the European Union are restricted. Then the existence of this issue in the Iranian legal system was considered. In this regard, it was found that the various aspects of the restriction on the protection of personal data, based on various articles of Iranian law, the principles of Iranian law, especially Imami jurisprudence in general can be applied; However, a detailed explanation and clarification of the details of the factors restricting the protection of the rights of the data subject is subject to the clarification of the legislator.

کلیدواژه‌ها [English]

• Statistical purposes
• Public Interest Archives purposes
• Research purpose
• Right to Freedom of Expression
• Fundamental Rights and Freedoms
• General Data Protection Regulation (GDPR)